Linux Ubuntu Kullanışlı Terminal Komutları

Kısayollar;

<?php
Ctrl + Shift + C //terminalde kopyala
Ctrl + Shift + V //terminalde yapıştır
Ctrl + Shift + T //terminalde yeni sekme
Ctrl + Shift + N //terminalde yeni pencere
Ctrl + Shift + W //terminalde sekmeyi kapat
Ctrl + Shift + Q //terminalde pencereyi kapat
Ctrl + Shift + F //terminalde ara
Ctrl + Shift + G //terminalde ara sonrakini bul
Ctrl + Shift + H //terminalde ara öncekini bul
Ctrl + Üst veya Alt //sekmeler arası geçiş
Shift + Ctrl + Üst veya Alt //sekmeleri yer değiştirme
Alt + 1 veya diğer sayı //girilen sayıdaki sekmeyi açar
F11 //tam ekran
Ctrl + A	//imleç satır başına gider.
Ctrl + E	//iimleç satır sonuna gider.
Ctrl + P	//iönce çalıştırılmış komut gösterilir.
Ctrl + N	//isonra çalıştırılmış komut gösterilir.
Alt + B		//sola doğru(geri) bir kelime kadar imleç kayar.
Alt + F		//sağa doğru(ileri) bir kelime kadar imleç kayar.
Ctrl + F	//iimleç bir karakter ileri gider.
Ctrl + B	//iimleç bir karakter geri gider.
Ctrl + XX	//igeçerli imleç konumundan, imleç satır başına geçer.
Ctrl+U //imlecin solunu siler. K ile sağı
Ctrl+Y //son silineni ekrana basar
Ctrl+D //terminali kapat
fare tekerleği //yapıştır

Genel İşlemler

<?php
clear //ekranı temizle
apropos sil //komut araması yapma
uname -a//sistem çekirdeği
uname -n//hostname
uname -r//release version
uname -v//kernel-version
whoami //sistemdeki kullanıcı
who //sistemdeki kullanıcılar
w // kullanıcının çalıştırdıgı programlar
uptime //sistemin çalışma süresi
date //tarih
calendar //günün tarihi olayları
cal //takvim ayrıca: cal ay yıl belirli tarihi gösterir
whereis thunderbird //konumunu verir
dmidecode //sistemin donanım ve BIOS bilgileri
free //bellek kullanımı
df -h	//disk bilgileri
du -sk  1Linux_Ders_Notu.pdf //dosyanın boyutu
halt //sistemi kapatır-shutdown -h now
reboot //yeniden başlatma

Sistem işlemleri;

<?php
groupadd yeni //yeni grup
groupadd -g 1234 yeni //yeni grup id belirleyerek oluştur
groupdel grup_adı //silme
adduser -m hasan //user create
usermod -aG sudo <kullaniciadi> //sudo yetkisi verme
passwd hasan //şifre belirleme 
deluser --remove-home kullanıcı_adı //silme
gpasswd -a kullanıcı_adı ekleneceği_grup_adı //Var olan bir gruba yeni bir kullanıcı eklemek 
gpasswd -d kullanıcı_adı çıkarılacağı_grup_adı //çıkarma
usermod -L kullanıcı_adı //user ı pasifleştirme,-U  parametresiyle aktifleştirme
su hasan //kullanıcı oturumuna geçiş
ps -aux //sistemde ve terminallerde çalışan tüm süreçleri ve süreç sahipleri
ps -aux | grep "bash" // işlemlerden arama yapma
ps u wedat //kullanıcı oturumu açık işlemler
ps -p 9175 //id ye göre işlem gösterme
pstree //hiyerarşik bir biçimde görüntüle
top //ps işini 3 saniyede yeniler
kill süreç_numarası_pid //Süreçleri pid(süreç numarası) ile sonlandırmak,,killden sonra -9 parametresi ile zorla sonlandırma
xkill //fare ile program sonlandırma
bg //gedit vb açılan uygulama ile terminalin aynı anda çalışmasını sağlar, gedit, ctrl z ile durdur, bg yaz,,,jobs ile kontrol, fg ile eski haline getir
ln -s dosya_adı kısayol_adı //Sembolik link
systemctl start apache2 
systemctl status apache2 
systemctl stop apache2 

Dizin işlemleri;

<?php
pwd //bulunduğumuz dizini
cd ~ //ana dizin
cd - // önceki dizine dön
ls //dizindekilerin listesi
ls -a //gizlilerde dahil tümü, sonuna l ile düzenli göster
ls -i //düğüm numarasıyla göster
ls -S //dosya büyüklüğüne göre sıralı
ls -t //değiştirilme tarihine göre, sonuna r ile  tersini göster
echo $SHELL //echo ile ekrana yazma
echo $PATH
echo $PATH && echo $TERM //2 komut çalıştırma. && yerine ;   || ile ikisinden biri false ise
gedit ~/.zshrc  
gedit ~/.bashrc
nano .zshrc //nano gnu yani direk terminalde editleme
nano -w /etc/bash.bashrc 
export LANG=C //bu komutu en alta ekle, ing olur, source /etc/bash.bashrc ile konfigure et
mkdir dizin1 dizin2 ...//dizin oluştur
mkdir -p dir4/dir5/dir6 //iç içe oluşturma
rm -r dizin1//dizin sil
touch hello.php //dosya oluştur
touch -t YYYYAAGGSSDD.SS dosya_adı //dosya tarih etiketini düzenler
cat deneme.txt //dosya içeriğini gösterir
cat > deneme.txt //yoksa yeni dosya oluşur varsa içeriği silinir ve yeni içerik eklenir, ctrl+d ile kaydedilir.
tee deneme.txt //içerik eklerken ekleneni görürsün, eski içerik silinir, ctrl+d işlem sonu
echo "yazılacak_ifade"> dosya_adı //dosya oluşturup içerisine istediğimiz ifadeyi yaz
ls -ls > liste //ls -ls çıktısının içeriğini "liste" adında bir dosya oluşturarak içerisi
cat veri_alınan_dosya > veri_alan_dosya //dosyada yer alan verileri başka bir dosyaya kopyala
echo "Yeni ifade" >> dosya_adı //Var olan dosya içeriğine yeni bir ifade ekle
tac //cat in tersi çıktı verir
rev //satırları ter basar
more /etc/profile // dosyayı okuma, enter bir satır devamı, space  sayfa atlama, q çıkış, b back
ls dosya* //dosya ile başlayanlar
ls index?page // ? yerine farklı karakter olanları listeler
ls - l dosya[234] //dosya ile başlayıp 2,3 veya 4 ile bitenler
ls - l [Dd]osya[Aa]dı//olasılıklı odsya listeleme
ls dosya[0-9] //dosya1, dosya2 vb aralıktakileri listeler
ls dosya[0,1,2] //belirtilen değerlerle eşleşenleri listeler
ls dosya[!123] //belirtilen değerler dışındakiler

echo * //* olunca tümünü listele
echo liste* //liste ile başlayan tümünü listele
echo `ls` veya echo $(ls) //komut çalıştırma
head dosya_adı veya tail dosya_adı //ilk veya 10 son satır
head -n 6 /etc/profile veya tail -n 2 /etc/profile//parametreli
nl /etc/profile //satırları numaralandırarak çıktı verme
sort isimler.txt //sırama yapar -r parametresi tersi ile
paste dosya1 dosya2 //dosya içeriklerini tablo şeklinde yazdırır
cmp dosya_adı1.txt dosya_adı2.txt//dosyalar arasından karşılaştırma yapma
grep "hasan" deneme.txt //metin içinde kelimeyi arar
grep -r "hasan" * //tüm dosyalarda arar
grep "aranacak_ifade" dosya_adı_başlangıcı* //başı belli dosyada arama
grep -A satır_sayısı "aranacak_ifade" dosya_adı //Arama sonucu sonrasında altta kaç satır gözükeceği
grep -B satır_sayısı "aranacak_ifade" dosya_adı //Arama sonucu sonrasında üstte kaç satır gözükeceği
grep -C satır_sayısı "aranacak_ifade" dosya_adı //Arama sonucu sonrasında üstte altta kaç satır gözükeceği
ls | grep "deneme" //bulunduğun dizindeki dosyayı arama
find /etc -name local* //belirtilen dizindeki dosyayı arama.
find /root -name *-min.jpg | xargs rm //rootdaki dosyayı bul ve sil
cp kaynak hedef //dosya kopyalama, aynı isimde varsa -i paramatresiyle onaylama istenebilir
cp kopyalanacak_dosya_konumu . //bulunduğun dizine dosya çek kopyala
cp dosya_adresi .. //bulunduğun konumdan üst konuma kopyala
mv dosya_konumu taşınacak_konum //dosya taşıma
rm -r silinecek_dosya_dizin //dosya silme
rm *.py //çoklu silme, py uzantılıları sil
shred test.txt //dosya içeriğini bit ile bozar
shred -n 5 -v -u deneme.txt //rastgele bit sayısı 5, bozar ve u ile siler, ve ile takip süreç takibi

Sıkıştırma İşlemleri;

<?php
tar -cf metinler.tar metin* //ismi "metin" ile başlayan her şeyi metinler.tar şeklinde arşivleme
tar -xvf metinler.tar // arşivi çıkartma, v ile süreç takibi
tar -xf metinler.tar -C hedef_klasör //başka klasöre çıkarma
tar -tf metinler.tar //çıkarmadan içerisindekileri görme
tar -rvf metinler.tar yeni//çıkarmadan içerisine ekleme yapma
gzip metin* ve bzip2 isim*
gzip d metin* ve bzip2 d isim* //dışarı çıkarma
tar -czvf metin_dosyalari.tar.gz metin* //arşivleme ve sıkıştırma gzip ile, 
tar -cjvf metin_dosyalari.tar.bz2 metin* //arşivleme ve sıkıştırma bzip2 ile,
tar -czvf metin_dosyalari.tar.gz //açma için paramatre:xzvf
tar -cjvf metin_dosyalari.tar.bz2 //açma için paramatre:xjvf
tar -czvf metin_dosyalari.tar.gz -C /root/Documents/ //belirli klasöre çıkartma
zcat-zgrep-bzcat-bzgrep //cat grep kullanımı için gz ve bz2 işlemleri---zcat kelimeler.txt.gz,,,zgrep -i "hasan" kelimeler.txt.gz
zip dosya_adı.zip eklenecek_dosya //unzip dosya_adı.zip ile çıkar

İzin işlemleri

<?php
//r(read) - w(write) - x(çalıştır)
//üç kullanıcı tipi var,1 sahip, 2 gruptakiler, 3 diğer
//Alt dizinle için  -R parametresi ekle---sudo chmod -R 777 index.html-----sudo rm -rf index.html
chmod +w * //konumdaki dosyaları, herkese açık olacak şekilde yazma(w) yetkisi
chmod -w * //yetki alma, tümü için chmod a-rwx *
chmod g+rx * ///konumdaki dosyaları, Aynı grupta bulunan kullanıcılar için okuma çalıştırma yetkisi
chmod g+rwx,u+w,o+x * //Gruptaki kullanıcılara(g), okuma-yazma-çalıştırma yetkisi (rwx), kullanıcıya(u) yazma yetkisi(r), diğer kullanıcılara ise yalnızca çalıştırma yetkisi(x) 
chmod 724 metin//r=4,w=2,x=1 topla, sıraya göre yetki verilir-sahip 7, aynı gruptaki userlar 2, diğerleri 4
chattr +i test.txt //dosya silinmesini engelleme, - ile koruma kaldırılır, lsattr ile kontrol

Kurma-Kaldırma-Güncelleme İşlemleri

<?php
apt-get update 
apt-get upgrade
apt-get dist-upgrade //güncelleme yapmakla kalmaz, sistemimizdeki gereksiz paketleri de siler.
apt-get clean //kurmak üzere indirmiş olduğumuz paketlerin hepsini silebiliyoruz
apt-get autoremove
apt-get install program_adı
apt-cache search filezilla //Depoları kontrol etmek
apt-get remove program_adı 
apt-get --purge remove program_adı//programın yapılandırma dosyalarını da sistemden kaldırmak -- apt-get purge program_adı
dpkg -i paket_adı.deb //indirilen programı yükleme
dpkg -r program_adı //programı kaldırmak,-P ile kalıntı dosyalarını da silme
dpkg --get-selections //Sistemde kurulmuş ve kaldırılmış tüm paketler

Diğer İşlemler

<?php
ip address show //internet bilgisi
ping wedat.org //kontrol ve host adresi, -c 4 parametresiyle sınırlama
host wedat.org //ip öğrenme
echo "nameserver 8.8.8.8" > /etc/resolv.conf //eskiyi sil bunu ekle
echo "nameserver 8.8.4.4" >> /etc/resolv.conf //eskinin altına ekle

wget indirilecek_dosya_linki //dosya indir, -b parametresi arkaplanda indirir, cat wget-log ile durumu gör
wget -i indirilecek //toplu indirme için indirilecek dosyasının her satırına link yazılır,linkler sırayla iner
wget -P kaydedilecek_dizin_yolu dosya_linki //belirli konuma indirme
wget -O kaydedilecek_dizin_yolu/dosyanın_yeni_adı indirme_linki
wget --limit-rate 300K indirme_linki //indirme hızı sınırlama

cd /var/log && tail -n 5 auth.log //log dosyaları
tail -n 5 auth.log //son 5 giriş
tail -f messages //yeni eklenen loglar
dmesg //çekirdek tarafından üretilen tüm iletiler ve kernel hakkındaki kayıtlar /proc/kmsg 
dmesg | grep "fail"
last //son oturum açanlar, -5 parametresi son 5 tanesi
last wedat //wedatın oturumları